Malatya eski Belediye Başkanı A.Münir Erkal taa Ankara’dan uyarmıştı:
-“Büyük bir afet yaşadık ancak yaraları sararken depremi de fırsata çevirelim. Geniş bir planlama ekibi kurun Malatya’nın 50 yıl ilerisini planlayın. Şehri sağlam zeminlere taşıyın, bu bir fırsattır.”
Dinleyen kim, duyan kim. Sağır sultanları oynadılar, su kaynaklarının üzerine beton yığınlarını dikmekle işe başladılar…
Yer Bilimci Prof.Dr. Mehmet Önal defalarca uyardı:
-“Akpınar Emeksiz arasında yer altında su kaynakları var. Zeminde su varsa her şeyi çürütür, bu yerlerden uzak durun.”
Bazı Bilim adamları Kernek’te Beydağlarından çıkan, Fuzuli Caddesinden aşağıya doğru Hükümet binası altından geçen, Çevre yoluna uzanan, yeraltında devasa bir nehir den ya da su kaynaklarından bahsettiler duymak dahi istemediler.
Yer bilimciler bırakın su kaynaklarının çıktığı yere binaların dikilmesine, sıvılaşma olan yerlere dahi yapıların yapılmasının doğru olmadığını söyleyerek uyardılar.
Yine duymak istemediler.
Bildiklerini okudular.
Akpınar’da kültür varmış, tarih varmış, kentin hafızası var diyerek su kaynaklarının üzerine devasa çarşılar inşa etmeye başladılar.
1935 Yılında Malatya Belediye Meclisinde görevli bir Meclis üyesi, “Hükümet binasını buraya yapmayın, buranın altında su var. Suyun üzerine bina yapılmaz. Yaparsanız da bu bina eninde sonunda yıkılır” diye bağırmıştı.
Malatya Hükümet binası 81 yıl sonra yıkıldı.
Bu Mühendis Belediye Meclis üyesinin yaşadıklarını, Malatya’da yapılan İl Koordinasyon Kurulu toplantısında Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’ye anlatmıştım, Suyun kaynadığı yere Bakırcılar ve Kuyumcular Çarşısı adı verilerek olmayan çarşılar yapılmasının doğru olmadığını da aylar önce söylemiştim, yazmıştım.
Bakanlar değişti, Çevre ve Şehircilik Bakanı olan Murat Kurum geldiği Malatya’da kendi döneminde 2 kat olarak planlanan Şehir merkezindeki çarşılar inşaatlarında kat sayısının nasıl 5-6 kata çıkarıldığını yanındakilere sorarken bir hayli de bozuk çaldığını söylediler.
2 Kat olacak çarşıları 5 kata nasıl çıkarıldığı hala merak konusu.
Daha da önemlisi su kaynaklarının üzerine yapılan Çarşılar, binlerce tonluk ağırlık basması nedeniyle, bina etraflarında mevcut sularda yükselme görülmeye başlamış. Bina etraflarındaki ıslak zemin dikkatleri çekiyor.
Beton blokların etrafları, yukarıdan bakıldığında yaş olduğu net olarak görülüyor. Binaların dış duvarlarına, toprak zemin altında su geçirmeyen kaplamaların yapıldığı buna rağmen Akpınar Emeksiz arasındaki Çarşı inşaatlarında suyla mücadele ediliyor.
Dahası ilk temeli atılan Bakırcılar Çarşısı inşaatında kayma ve çökme olduğundan bahisle iddiaların olduğu konuşuluyor.
Defalarca yazdık uyardık su kaynaklarının üzerinde 5-6 katlı binalar inşa edilmez, gelin bu binaları sağlam zeminlere taşıyın. Elazığ, Adıyaman’da olduğu gibi.
Zemini sorunlu yerlerde göz göre göre binalar yapmak akıl işi değildi.
Zemini güçlendiririz diyerek çakma fore kazıkları çakmaya başladılar. Malatya’nın çarşısı fore kazıklar üzerine kurulacak dediler, 10 bin fore kazıktan bahsettiler.
Malatya eski Valisi de Hükümet binasının altına 900 den fazla fore kazık çakıldığını açıklamıştı.
Meğer fore kazık diye çakılanlar ise birkaç metre derinliğinde eşilen çukurlara beton enjekte edilerek içine birkaç demir çubuk yerleştirilme işiydi.
Sadece bazı çevreler işyeri yapmayı amaçlayan Çarşı inşaatları yeraltındaki su kaynaklarının hareketlenmesi nedeniyle zorluklarla karşılaşmaya başladığı görülüyor.
Binaların temelden başlayarak etraflarına su geçirmez kaplamalar yapılıyormuş.
Bodrum katlarda yeraltı suları sorun olmaya başlamış.
Ne anladınız beyler, beyzadeler.
Suyun üzerinde cambazlık yapmaya zaten gerek yoktu.
Akpınar- Emeksiz arasını yeşillendirip, kültürel sosyal tesisleri buraya yapsaydınız, işyerlerini de sağlam zeminlerde inşa etseydiniz iyi olmaz mıydı?
Yeraltında olduğu söylenen nehir kaynağını değerlendirmeyi şöyle bir düşünseydiniz…
Görünen o dur ki Çarşı inşaatlarının zemin sorunu giderek artacak gibi.
Çökmeler ve kaymalar olması ihtimaller arasında.
Milyarların gömüldüğü inşaatların geleceği ciddi bir şekilde tartışılıyor.
Hele hele olası beklenen depremler de neler olur onu tahmin dahi etmek istemem.
Yerinde dönüşüm masalından sonra Bilim adamlarına kulak verilmeden, su kaynakları üzerine yapılan Çarşı inşaatları da hiç iyi olmadı.
Malatya’ya bunları yapmaya ne hakkınız var.
Malatya bunları hak etmiyor.