Arapgirli Onar Dede Destanı

Onar Dede Destanı 40 kıta olup 27 kıtası derlenebilmiştir. Şeyh Hasan soyundan gelen "Derviş Muhammed" adlı ozan, ceddi Şeyh Hasan Onar Dede'nin yaşam öyküsünü destanlaştırarak günümüze kadar gelmesini sağlamıştır. Derviş Muhammed'in 18. yüzyılda yaşadığını sanıyoruz. Şiir köye özgü otantik makamla Ayn-i Cem törenlerinde söylendiğinden unutulmamıştır. Biz de Süleyman ve Halil Dedelerden otantik haliyle destanı dinledik. Eski Türk Destanları, Ergenekon, Manas, Dede Korkut, Oğuz Kağan, Alp Er Tunga, Ebu Müslim Horasani, Danişment Gazi, Battal Gazi gibi Şamanist ve İslami motiflerle bezenmiş bir destan özelliği taşı­yan, "Onar Dede Destanı", Anadolu'daki Orta-Asya Türkmen izlerini taşıyan bir manzum "Türk Destanı" ve geleneksel yapıtıdır. (İsmail Onarlı) Derleyen : Mehmet Ali Tanrıvermiş   ONAR DEDE DESTANI Kalkıp Horasan'dan sökün eyleyen Şam'da Kul Yusuf'u ziyaret eden Yesevi'den düstür alıp getiren İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Kurgan'ı, Bağdad'ı, Konya'yı gezen Battal Gazi diyarı Muşar'a gelen Gelip Uguzlu'da otağın kuran İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Bahşi ceddi Verani'nin neslisin Kazım, Abbas, Vedduha'nın oğlusun Muhammed, Zeyd, Hanifi nekaisisin İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Gardaşı Şıh Ahmet, Bektaş yareni Baba İlyas, Ahi Evren yoldaşı Bir cümle cihanın yekta güheri İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   İmanımız Hakk'la dilimiz Türkçe Şeyh Ahmed’de Şeyh İsak'la aşina Gevheri gönlünde od oldu közce İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Dağda dolaşmaz koyun ile kurt Barışmaz oldu Türkmen ile Kürt Üryan büryan etti Frenk ile Kürt İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Çağırınca imdat eyler düşküne Kerbela'da yatan imam aşkına Kırşehir üstünden Munzur dağına İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Sultan Baba sana özümüz bağlı Çalap tahtı kurmuş gönüller dağlı Uçmağı tamusu kalmadı gayrı İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Elinde azığı gelip kepire Teyennümle namazını bitire Tarığını dikip gülün yitire İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Mekan tutup Kopulu'da oturan Kahreyleyip Gügeyik'i batıran Onar Köyü ocak edip tüttüren İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Serikli'nin kalesini fetheden Büyük Ocak tekkesini halkeden Dekmiğiyle iki pahar çıkaran İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Kiraz'a emretti kendisi geldi O ulu ağaçtan tekkesin kurdu Doksan bin evliya şad oldu güidü İn ziyaret eylen Sultan Onar'ı   Gülbacı döğünür kirazım nerde Ağlama Gülbacı kirazın bende Çağaların rızkı kapı önünde İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Dört duvar içine Karadirek oturdu Göğden nida gelip heman duyuldu Cümle canlar niyaz edip eğildi İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Piri Baba eydür Hakk'ın ereni Cennet pınarı da Onar adağı Merzifon'da Sarıbayındır yatağı İn ziyaret eylen Sultan Onar'ı   Yılan olmuş Şıh Bahşiş'e gürünmüş Sınamış oğlunu Hakk'ta yitirmiş Ol bir yiğit olmuş Adaf'ı vermiş İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Nişangah'dan Dikmetaş'a ok atan Özünü bağlayıp pirine varan Mahrum olmaz eşiğine yüz süren İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Tevhid çekip mağarada oturan Kahreyleyip gemileri batıran Padişahın imdadına kavuşan İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Mucizatı belli ey güzel atam Kırkkulaç kemendin karaya atan İreisin gemisin kurtaran İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Asasın dikip de söğüt yitiren Tekme vurup sularını getiren Padişahı ayağına çağıran İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Asasın dikince söğüt yerişti Asker geldi cümle mahluk karıştı Ulu Keykubat'nan anda görüştü İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Bir gıcıktan üçbin ekmek yitiren Anda çağıranın imdadına yetişen Bir barkaç'tan tas tas acı doyuran İn ziyaret eylen Sultan Onar'ı   Bir petek'deydi Şeyh'in arpası O'nu çağıranın nur olur sesi Onik'imamların mektep torbası İn ziyaret eylen Sultan Onar'ı   Bu Petek'den üç bin ata yem verdi Arpa akmayınca Padişah sordu? Arayıp Arap'ın boynunu vurdu İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Arattı Arap'ın boynunu vurdu Arap vuruldukça “Nimri’m”dedi O, Şeyh'e Arap'ı kul diye verd İn ziyaret eyle Sultan Onarı   Padışah'ın öğün duman bürüdü Geri dönüp Şeyh'den helallik aldı Dişterik, Şeyh Çayır o anda kaldı İn ziyaret eyle Sultan Onar'ı   Derviş Muhammed'im el aman aman Bir dolu içince biz coştuk heman İnsan Teccal oldu, vakitler tamam İn ziyaret eylen Sultan Onar'ı