Gürkan: Deprem Öncesi ve Sonrası

Haber/Röportaj: Yaşar KARAASLAN  Malatya’nın doğal afetler sıralamasında ilk sırasını alan deprem. Deprem öncesi ve sonrasında alınacak önlemler konusunda Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere ilçe belediyelerine büyük görevler düşüyor. Özellikle 80’lerden sonra 2007 yılına kadar yapılan binaların depreme dayanıklılığı yetersizken, 2018 yılında Çevre Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılan “İmar Barışı” ile bu binaların çoğu hiçbir teknik denetimden geçmeden belirli para karşılığı imara uygun hale getirildi. 70 Milyon Lira karşılığında ruhsatlandırılan 90 bin konut-ev.. 300-350 bin bağımsız birimin(konut-ev- ticarethane-depo) bulunduğu Malatya’da,  26 bin bina ve 90’binden fazla bağımsız bölüm (konut-ev) bu barıştan yararlanarak 70 Milyon Lira karşılığında ruhsatlandırıldı ve imara uygun hale getirildi.   Büyükşehir Belediyesi, deprem öncesi ve sonrası için neler yapıyor? Olası bir deprem öncesi, sağlıksız yapı stokunun iyileştirilmesi ve deprem sonrasında da insanların barınma, beslenme, elektrik-su- ulaşım ve zorunlu zaruri ihtiyaçların karşılanabileceği “ Gerçek Toplanma alanları” ile ilgili Büyükşehir Belediyesinin çalışmalarını Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’a sorduk.  Başkanın yanıtları şöyle;  Soru: Malatya’da 90 binden fazla ruhsatsız ve projeye aykırı bağımsız bölüm (ev-daire) ile 26 bin civarında bina-apartman İmar Barışından yararlandı. Bu yapılar olası bir depremde can ve mal kaybı açısından büyük tehdit oluşturuyor. Büyükşehir Belediyesi olarak önleminiz nelerdir? Derme çatma yapılar ruhsatlandırıldığında… S. Gürkan: Tabi imar barışıyla ilgili süreç değerlendirilirken var olan bir durum da onun resmileştirilmesi gerektiği için hükümetimiz bu konuda imar affı kararı almış. Can kaybı ve mali zarara yolaçacaktır Tabi imar affı kararı alan ve imar affı kararı için müracaat eden imar sahiplerinin yerleri değerlendirilirken yapı denetim formatına uygun olup olmadığı da ilgili birimler tarafından değerlendirilerek verilmesi gerekir.  Aksi takdirde tabii ki derme çatma yapılan bir binaya ruhsatlanma işlemi yaptığın zaman imar barışı, mühacenesine bu hafif bir depremde sonucu en azından mali bir zarar veyahut ta can kaybına yol açacaktır.  İmar planına ve de yapı formatına uygun olduğunu temenni ediyorum. Bu anlamda ben umuyorum imar barışı süresinde ilgili belediyelerimiz, Çevre ve Şehircilik il Müdürlüklerimiz ruhsatlandırılan binaların, imar planına ve de yapı formatına uygun olduğunu temenni ediyorum. Toplanma alanları ile ilgili çalışmalar Soru: Toplanma merkezleri ile ilgili Büyükşehir Belediyesi ile AFAD’la sorumlulukları birbirlerine atıyorlar. AFAD, “Toplanma merkezlerini Belediyeler yapar bize gönderir” derken, Büyükşehir Belediyesi de “ Biz şehir planlarını AFAD’a göndeririz. Bu planlar üzerinde toplanma alanlarına uygun bölgeler AFAD tarafından belirlenir ve altyapı- üstyapı anlamında eksiklikler varsa ilgili kurum kuruluşlardan (Belediyeler-TEDAŞ- MASKİ gibi) tamamlamalarını isterler” diyerek sorumluluğu AFAD’a atıyor. Toplanma merkezleri dediğimiz de; okul bahçeleri,mahalle içerisindeki yeşil alanlar- parklar avlular değil de şehir şebekesinden (elektrik-su- gibi zorunlu sosyal ihtiyaçların karşılandığı) bağımsız toplanma alanlarından bir nevi çadır kentlerde bahsediyoruz. Bunlarla ilgili belirlenen alanlarımız var mı?  Yeni alanlar düşünülüyor mu? Planlamalar yapıyoruz Bununla ilgili BŞB olarak plan yapıyoruz. Biraz evvelde onun toplantısını gerçekleştirdik özellikle bundan sonraki yapılacak konutların standartları noktasında toplanma yerlerinin daha berrak daha şeffaf daha ulaşılabilir olması noktasında gerekli çalışmalar yapılıyor. Battalgazi Belediye Hizmet Binası bir örnek Diğer taraftan biz Büyükşehir Belediyesi olarak bu süreçte yaptığımız yapılarda örneğin Battalgazi belediyesini yaparken bodrumunu normal zamanlarda otopark olası bir afet durumunda vatandaşlarımızın orda rahat barınabileceği aynı zamanda sularıyla ilgili elektrikleriyle ilgili ve deprem stratejik merkezi olması düşüncesiyle de orayı projelendirdik ve uyguladık.   Millet Bahçesi de aynı formatta projelendirildi, Kütüphane binası da.. İhale ettiğimiz Millet Bahçesinde de aynı uygulamayı yapıyoruz şimdi ihale ettiğimiz kütüphane de de aynı uygulamayı yapıyoruz. Şehir meydanı olarak belirlediğimiz ve Milli Eğitim Müdürlüğünün ek binaların olduğu kısımda da bir meydan düzenleme yaparken oranın altında da hem deprem ve diğer doğal afetlere karşı sığınma merkezleri yapılması ve diğer zamanlarda da otopark olarak kullanılması konusunda da çalışmalar yapıyoruz. İnderesi tabiat parkı İnderesi’nde (Tabiat Parkı) 31 bin dönümlük alan içerisinde geniş bir çalışma yapıyoruz o çalışma içerisinde gençlik merkezi yaparken onun diğer kısımlarında aynı zamanda olası bir afet de ihtiyaç duyulan yerlerin oluşturulması hem de ihtiyaçların karşılanması durumundaki çalışmalar BŞB’miz tarafından yapılıyor. Karakavak Bölgesinde 100.Yıl Parkı Şehrin batı tarafında da Karakavak-Tecde Bölgesinde de 300 dönümlük bir alan diye tabir ettiğimiz ve 220 dönümü ormanlık, geri kalan 80 dönümlük alanda sosyal tesisleri, park, sosyal yürüyüş yolları, oturma grupları olarak tarif ettiğimiz donatılarıyla olası bir doğal afet sonrasında toplanma alanı olarak değerlendirilebilecek. Sümerpark’a toplanma alanı fonksiyonu planlara işlendi Ayrıca yeniyaptığımız parkların hiçbirinde ticari alan yoktur. 30 dönümlük Tecde parkını yeni yaptık ve ticari alan koymadık. Sümer Parkı yenileme noktasında mühtesebah (Kazanılmış hak) olarak değerlendirilen şeyleri yıkmadık ama oralarında yine toplanma alanı olarak değerlendirilmesi noktasında arkadaşlarımız plan çalışmasında işlediklerini de buradan ifade etmek istiyorum. Site türü yapılaşmalarda da revizyonlar yapılıyor Site türü yapılaşmanın olduğu alanların olası bir doğal afet sonrasında açık olması, konusunda toplanma yerinde ve herhangi bir doğal afette araçların seyir noktasında sağlıklı gidebilmeleri açısından gerekli çalışma planlamalarının da revizesi yapılıyor, Yeşil alanlar ve kamu alanları da toplanma alanları olarak  Yeşil alanların ticari alana çevrilmemesi konusunda karar aldık. Bu kararı almamızda en büyük etken olası doğal afetlerde kullanılacak geniş alanların yapılaşmaya açılmasına önlemekti. Kamu alanlarında da aynı yönde karar aldık.  Resmi kurum alanlarının da, yine doğal bütünlük içerisinde bütünlüğü muhafaza edilerek toplanma yerleri ve gelecek de ihtiyaç duyulacak rezerv alanı olarak da değerlendirilmesini istedik.   Gelincik Tepe, uydu kent ve toplanma alanı Takip etmişseniz mesela bizde hep alt merkez ve çok merkezli şehirler diye ifade edilirdi.  ilk defa şehirden ayrı bir alan için (2bin 400 dönümlük) Gelinciktepe Bölgesi biz ihale yaptık ve kamulaştırılmasını da bitirdik. Artı uydu kent oluşturuyoruz ve uydu kent oluştururken de tarım toprağını zedelemeyecek şekilde tamamen taş ve güçlü bir zemin üzerine binaların yapılması konusundaki çalışmaları da uygulama olarak başlattık. Eğer depremde mütevellit (meydana gelen-oluşmuş) rezerve alanı olarak belirlenen noktada bu hassasiyeti gösterdiğimizi de bu noktada ifade etmek istiyorum.